Op het moment dat ik dit artikel schrijf, is het nog onzeker hoe de start van het nieuwe duivenseizoen gaat verlopen. Gelukkig zal het geleidelijk aan beter worden door de vaccinaties. Het is afwachten. Maar we zullen in ieder geval de duiven wel voldoende moeten trainen. Veel liefhebbers houden de vliegduiven immers vast in verband met de roofvogels. Hoe krijg je er dan weer zo snel mogelijk muziek in?
Regelmatig komen er weer producten uit de oude doos te voorschijn. We willen terug naar de natuur en dus wordt er gekeken wat de oude melkers vroeger allemaal al hadden uitgevonden. Lugol is een van die bekende producten, waar overigens veel misverstand over bestaat. Kort na de 2e wereldoorlog begon men vooral in België met dit product aan de duiven te geven. Zes tot 8 druppels op 1 liter water is de dosering als men het laat maken volgens de juiste samenstelling. En die is als volgt: 10% jodium poeder of jodium kristallen + 15% kalium jodide vermengd met gedestilleerd water. Een beetje apotheker kon het vroeger zelf maken. Men diende wel even een week of zo te wachten, want de jodium wilde niet direct oplossen. Het product noemde men Lugol.
Jodium.
Het is bekend, dat de huidige granen te weinig minerale stoffen bevatten, zeker voor dieren, waar uitzonderlijke prestaties van worden verwacht. Om die mineraalstoffen aan te vullen werd vooral in België Lugol gebruikt. Lugol zorgt voor een verhoging van de werking van de schildklier. Het zou prestatie verhogend werken. Op zich is een dergelijk product niet zonder gevaar. Je moet wel weten wat je aan het doen bent en kennis van zaken hebben. Geef je er te veel van, kan dat fatale gevolgen hebben. Het is ook van belang dat er geen andere bijproducten worden gegeven waaraan jodium is toegevoegd Wees dus niet lichtzinnig en volg de instructies op producten met jodium exact op! De pure Lugol is echt een sterk product. Wellicht is het ook wat te eenzijdig. Ik zou daarom een andere samenstelling willen adviseren…….
We kunnen n.l. meerdere vliegen in één klap slaan. We moeten dan naar een Jodium / IJzer verbinding. Laten we het gewoon “Lugol / IJzer” noemen. Lugol speciaal kan op verschillende manieren worden bereid. Indien wordt gekozen voor de hoogwaardigste grondstoffen (jodiumkristallen), kalium jodide en actief ijzer in een oplossing, is het geven ervan verantwoord, mits men zich uiterst precies aan de dosering houdt. Deze samenstelling kan de duif in een optimale vorm brengen. De jodium verbetert en activeert de werking van de schildklier, de bijnierschors en de alvleesklier. Ze reguleert de bloedsuiker huishouding en houdt de hormoon huishouding in evenwicht. Het verhoogt de stofwisseling en zorgt voor een beter transport van vetten in het duivenlichaam. Hierbij de samenstelling die u aan de drogist of apotheker kunt doorgeven: 80% gedestilleerd water, 5% Jodium poeder (neem de beste en zuiverste soort) , 10% kalium jodide, 5% ammonium ijzer 111 -cytraat. Het ijzer zal ook oplossen.
IJzer
zorgt voor de aanmaak van bloed en voor meer rode bloedlichaampjes. Hierdoor wordt het zuurstofgehalte in het bloed verhoogd en werkt dit in combinatie met jodium prestatie verhogend. In de mate waarin de dieren in vorm zijn, kan men 2 tot 3 keer per week 2 ml Lugol speciaal (van deze lichtere samenstelling) liter drinkwater toevoegen. We moeten het echter niet overdrijven. Een hoger gehalte aan hemoglobine zorgt voor meer zuurstof transport. IJzer zorgt voor een hoger gehalte aan hemoglobine. De cellen (mitochondriën) nemen dan meer zuurstof op. Je kunt ook een hoger zuurstof opname verkrijgen door op hoogte te trainen. Maar als dat natuurlijke proces nog niet genoeg brengt kun je ook een grens overgaan en dan kom je uit bij bloeddoping. Daardoor wordt zoals het heet: de hematocriet waarde van het bloed verhoogd.
Bloeddoping.
De hematocrietwaarde is het volume van het bloed dat door de rode bloedcellen wordt ingenomen en weergegeven als een fractie van het totale bloedvolume. De hematocriet wordt bepaald door een buisje bloed te centrifugeren. Onderin verzamelen zich dan de rode bloedcellen, daarbovenop de witte bloedcellen en boven in de buis het plasma.
De normale waarde ligt ongeveer op 43 – 45 bij mannen en rond de 40 bij vrouwen. Wielrenners die een te hoge hematocriet waarde hebben, kunnen verwachten, dat er midden in de nacht even indringend op hun deur wordt geklopt voor bloedonderzoek.
Hoe zit dat dan bij duiven?
Duiven hebben een veel hogere hematocrietwaarde van wel 65 !! Dan komt omdat duiven een heel ander zuurstofsysteem hebben als zoogdieren en mensen. Wij beschikken over longalveolen. Dat zijn longblaasjes die omringd zijn door bloedvaten. De zuurstofrijke lucht is maar kort aanwezig in de alveolen. Daar vindt een constante uitwisseling van zuurstof plaats. Als wij sporten komen we snel zuurstof tekort.
Bij vogels en dus ook bij duiven is er een voortdurende luchtstroom in de kleine “luchtvaatjes”. Dat worden de luchtcapillairen genoemd in medische terminologie. Door een ingewikkeld systeem van luchtwegen van en naar luchtzakken, bevat deze luchtstroom steeds verse lucht. Dit zowel bij inademen als bij het uitademen.
De lucht in de buikluchtzak heeft namelijk nog niet door de longen gemoeten bij inademing. Deze zuurstofrijke lucht gaat wel door de longen bij uitademing. Bij inademing komt de lucht die dóór de longen gaat terecht in de voorste luchtzakken en passeert in mindere mate door de longen bij uitademing. Op die manier ontstaat een zeer ingenieus respiratiesysteem met een voortdurende passage van verse lucht door de longen van de duif.
Dat is ook de reden, dat bloeddoping bij duiven helemaal niet werkt. Je kunt niet meer zuurstof toedienen, dan er opgenomen kan worden. IJzer is dus prima voor het beter laten trainen van duiven. Beter getraind zijn betekend ook betere prestaties. Maar we moeten het dus niet zien als een wondermiddel. Heeft u niet een apotheker die de jodium/IJzer combinatie voor u kan maken, neem dan bijvoorbeeld Blitz van Röhnfried. Wellicht zijn er meerdere fabrikanten die zoiets samenstellen.
Het gebruik in de vliegperiode.
Des te beter de duiven in vorm komen, des te minder dient men dit product toe te voegen. Als de temperaturen flink omhoog gaan, zal de stofwisseling ook flink verbeteren en moet je jezelf realiseren, dat je de hoeveelheid en het aantal dagen per week moet reduceren. Bij top conditie kan men beter stoppen met deze toevoeging. Het is met name bedoeld of die topconditie vanuit de winterperiode eerder te doen plaatsvinden.
Ontsmettingsmiddel.
Lugol wordt ook wel gegeven als ontsmettingsmiddel na de vlucht. Het jodium heeft een antibacteriële werking. Dat betekent, dat het schimmels en bacteriën doodt. Echter: niet alleen de slechte bacteriën worden gedood, ook de goede. Het is daarom aan te raden om altijd een goede probiotica te geven nadat men Lugol heeft toegediend. Dit om de goede bacteriën weer aan te vullen. Ik lees het maar al te vaak in reportages: “nee, wij geven geen medicijnen. Wij geven na de vlucht ter ontsmetting voor het geel xxxxxx . Aan het einde van de week nog een keer een booster voor de luchtwegen, dat is alles…….” Tja beste mensen: dat is gewoon volop medicijngebruik en niets anders dan dat! Een alternatief daarvoor zou Lugol kunnen zijn. Moet je dat dan ook wekelijks geven? Ik meen van niet. Alleen als je het niet vertrouwd. Als het een slechte vlucht is geweest of als de duiven 2 nachten in de mand hebben gezeten. Andere goede alternatieven zijn b.v. Usnea en Oregano, om er maar een paar te noemen. Maar het is wel het één, of het ander! Maak dus een keuze en geef ze niet van alles en nog wat.
De kweekperiode.
Slecht leggende duivinnen kan men 5 dagen lang 2 ml “Lugol / IJzer” per liter drinkwater geven, of de dosering die op het kant en klare product staat. Daarna volgt vaak een probleemloze eiproductie. Er worden dan geen windeieren meer geproduceerd of eieren met een te dunne of ruwe schaal. Vooral oude kweekduivinnen kunnen hier veel baat bij hebben. Bij een dergelijk dosering wordt de hormoonhuishouding weer op orde gebracht en de bevruchtingsquote wordt sterk verbeterd.
Bij jonge duiven die nog in het nest liggen kan vanaf de 10e dag begonnen worden.
Vanaf het spenen van de jongen tot aan de vluchten kan men twee keer per week een halve dosering per liter drinkwater toevoegen. Tijdens de jonge duiven vluchten één tot maximaal twee keer per week 2 ml per liter water of zoals de verpakking van het door u verkozen product aangeeft. Het houdt de duiven gezond en het schept de beste verwachtingen voor de toekomst. De trainingslust wordt ermee verhoogd en zo ook de prestaties tijdens de vliegperiode.
Let wel: Mineralen op het hok!!
Om het ijzer af te breken, moet ook aan koper te worden gedacht, anders ontstaat er oxidatie. In de meeste mineraalmengelingen is koper in voldoende mate voor handen. Daarom dient een goed mineraalmengsel altijd op het hok te staan als u een dergelijk product toedient aan uw duiven.
Ik wens jullie alvast een heel goed vliegseizoen toe. De volgende keer gaan we naar het tweede deel: bijproducten voor de Midfond.
Willem Mulder